Bir eşekten şerefli olmak artık ona ne kazandırdıysa?

İnsanoğlunun dediğine değil, yaptığına bakmak lazım geldiğinden, ekser insanoğlunun bu ara takındığı sıfatı hak ettiğini söylemek güç. Zira ben hiçbir kediyi torbaya bağlayıp havasızlıktan öldüren, bir köpeğin kürekle kafasını ezerek canını alan eşek görmedim. Eşeğin köpeğe çifte attığı olmuştur da o hınzır köpek de ya ısırmıştır ya ürkütmüştür. Tabi bu minvalde eşek, kendi şerefine yakışanı yapmış, nefsi müdafaa minvalinde yapıştırmıştır çifteyi.

İnsanın nefsi, eşeğinkinden beter olsa gerek, çifte ile yetişememiş kürek kullanmış. İnsan sözkonusu olunca nefsin isteğini müdafaanın gereği de haddini aşabiliyor. Rabbim ıslah eyleye.

Denilene göre insan avcı-toplayıcı iken kendisi de aynı zamanda doğada bir av olduğundan önce kendisine doğal bir alarm ve güvenlik sistemi oluşturma gereğini hissetmiş. Belki kendisi için bir tehlike oluşturan kurt saldırılarını defetmek için, ya da bu hayvanların kendilerinden daha iyi sezileri olduğunu fark edip avcılıkta kullanmak için kurdu evcilleştirmiş. Muhtemelen önce yavru bir kurt yakalamış, ona annesinin gösterdiği şefkati göstermiş, beslemiş, bir şekilde hayatını devam ettirebilme gücü vermiş ve kendisine yakınlaştırmış. Basit evinin ya da mağarasının önünde bekletmiş ve bu şekilde kendi güvenliğini sağlamış. Sonra avcılığın zor geldiği dönemde hayatını yine kolaylaştırabilmek için avladığı keçilere, domuzlara aynı şekilde davranmış, sonra inek ve koyunlara. Evindeki istemediği küçük hayvanlardan ve haşerattan kurtulmak için kediyi kullanmış. Yürümek zor gelince atı, eşeği, deveyi evcilleştirmiş.

İnsanoğlu kediyi, köpeği, atı, eşeği onbin yıl yoluna yoldaş, sırrına sırdaş etmiş. Tabi sanayii devriminden sonra pek bir medenileştiğinden, besiliğini beslemiş, evini korunaklı yapmış, haşeratı ilaçlamış, fareleri zehirlemiş, e tabi böyle olunca eski dostluklar, yoldaşlıklar unutulmuş. Köpek köpekliğinden, eşek eşekliğinden olsa gerek aslını unutmuş bir kere. Ne yapsın biçare güvenmiş insanoğluna. Unutmuş aslını, rücu edemez aslına.

Esfeli safiliyn olmaya lüzum yok. Ahdinize vefa gösterin. Şerefinize yakışanı yapın. Eşekten daha şerefli olun, sözünüzü unutmayın. Yoksa demedi demeyin netice iyi olmaz. Hayvana eziyet edenin sonu berbattır.